HILVERSUM
Bovenleiding spoorportalen
Rond 1870 was er van alles gaande in Hilversum. Het dorp was al een eeuw lang een economische grootmacht in het Gooi. Groot en sterk in oppervlakte en betekenis. Meer dan bijvoorbeeld Laren. Daardoor en ook een beetje omdat ondernemers en dorpsbestuur effectief lobbyden bij de rijksoverheid werd Hilversum beloond met de komst van een spoorlijn: Amsterdam-Amersfoort. Deze nieuwerwetse ontsluiting gaf Hilversum een stevige impuls.
Eerst kwamen de rijken van de hoofdstad naar het Gooi als weldadige uitwijkmogelijkheid voor het hectische en niet zo gezonde stadsleven. Vanaf de eeuwwisseling kwam nu ook de ‘gewone man’ deze kant op, met de trein. De betere bereikbaarheid zorgde in Hilversum voor een snelle ontwikkeling van de gevestigde industrie en de komst van nieuwe bedrijvigheid; toeristen en dus hotels en pensions.
Toen kwam er een einde aan het stoomtijdperk. De traditionele rookpluimen en schelle fluitsignalen verdwenen van het spoor. De trein werd elektrisch. In fasen werd het spoorwegnet voorzien van een bovenleiding. Niet alles tegelijk natuurlijk. Nog steeds zijn er spoorlijnen zonder stroom. Maar in 1938 was de lijn Hilversum-Utrecht aan de beurt.
De verbinding tussen Hilversum en Utrecht wordt in 1941 en 1942 voorzien van de moderne bovenleiding. Maar, vlak voor de Tweede Wereldoorlog was er een enorme schaarste aan metaal. Architect Jacob Cuperus zag dit grote probleem als uitdaging. Welk ander materiaal kon hij gebruiken? Hout viel af maar beton was een betrekkelijk nieuw materiaal in de bouw. Cuperus kreeg het voor elkaar om de rankheid in de vorm en de sterkte van de constructie in één ontwerp te gieten. In beton. Gewapend beton, dat dan weer wel.
In totaal 164 betonnen bogen leiden de treinen tussen Hilversum en Utrecht. Tot op de dag van vandaag.
Gemeentelijk Monument
Toen in 1994 vijf portalen bij Hilversum door een kraanwagen werden vernield zijn ze allemaal vervangen of zelfs gerepareerd.
Foto’s
Verhalen
Electrificatie van de bovenleidingportalen
Elektrificatiewerkzaamheden tussen Hilversum en Blauwkapel West omstreeks 1941/1942.
Aanvoer en oprichten van geprefabriceerde betonnen bogen voor de bovenleiding.
Overgang Soestdijkerstraatweg
De halte Soestdijkerstraatweg in Hilversum, 28 oktober 1952. De halte kreeg in dat jaar een stenen gebouwtje met reizigerswachtruimte, overwegbediening en loket met kaartverkoop. De naam Soestdijkerstraatweg is op 30 mei 1965 gewijzigd in Hilversum Sportpark. Tot de zomer van 1938 was het slechts een stopplaats met stoppen op verzoek… Aan de reconstructie van de overweg wordt nog gewerkt, het afgesloten boompje sluit nog geen voetpad af, dat nog moet worden aangelegd. Toen al was sprake van een verbreding van de overweg. En een mooie tweekleurige Citroen Traction Avant van na de oorlog bepaalt het straatbeeld. De elektrificatie van het baanvak Hilversum – Blauwkapel werd op 4 mei 1942 voltooid
(bron: archiefedwardbary.nl)
Hilversum Sportpark
Hilversum Sportpark; 22 januari 1966. De halte is het meest zuidelijke spoorwegstation van Hilversum, gelegen aan de spoorlijn Hilversum – Utrecht en werd geopend in 1874 als Hilversum-Amersfoortsche Straatweg. In 1919 werd de naam veranderd in Hilversum-Soestdijkerstraatweg. Om verwarring te voorkomen met station Soestdijk werd de naam Hilversum-Soestdijkerstraatweg in 1965 veranderd in Hilversum Sportpark, vernoemd naar de nabij gelegen sportaccommodaties die destijds veel door treinreizigers bezocht werden. Het betreft een eenvoudige halte met een gebouwtje dat als fietsenwinkel in gebruik is.
(bron: archiefedwardbary.nl)