Dure auto’s, radio, Hollywoodfilms en lokale biertjes.

In het hart van Hilversum prijkt sinds 2016 een nieuw ontdekt rijksmonument. Decennialang verscholen achter ‘boardkartonnen’ gevels, zakte dit vroege pareltje van het ‘Nieuwe Bouwen’ langzaam maar zeker weg in de vergetelheid. Tot het pand bijna werd gesloopt. Met het ontmantelen van de ‘boardkartonnen’ platen kwam een authentieke gevel te voorschijn, maar daarboven echt iets bijzonders. Het dak!

Dat is van beton, dun en sierlijk gebogen met grote ramen. Dat kon eigenlijk helemaal niet in die tijd. Maar in 1902 was een nieuwe bouwtechniek in ons land geïntroduceerd door de Hollandsche Maatschappij tot het maken van Werken in Gewapend Beton. Echt waar, zo heette de HBM eerst.

Dure auto’s

Autopalace De Wit bouwde in 1912 deze gedurfde showroom met garage voor de welgestelde Hilversummers, die zich honderd jaar geleden de nieuwerwetse luxe van een automobiel konden veroorloven. Het straalde weelde en optimisme uit. Een prestigieus gebouw met een uniek dun schaaldak van beton en een gevel van Parijse allure. Dus het mocht wat kosten. Maar het heeft niet lang geduurd.

Radio

De gloednieuwe Nederlandsche Seintoestellen Fabriek werd in Amsterdam opgericht op 27 februari 1918 en vestigde zich in maart 1919 op op dit adres. In eerste instantie produceerde de NSF professionele radiozenders voor de Nederlandse Marine, Luchtmacht en overzeese gebiedsdelen. Vanaf 1923 werden proefuitzendingen voor enkele omroepen verricht.

Hollywoodfilms

Toen de NSF uit zijn jasje groeide kwam eerst feest- en concertzaal Trianon en in 1927 bioscooptheater Casino. Wie een bioscoop in Hilversum wilde bezoeken had volop keuze. Hilversum telde in die jaren maar liefst zes bioscopen! Na de komst van de televisie, de videorecorder en de concurrentie die kleine filmhuizen leverden met de grote bioscoopketens nam het aantal bioscopen in Nederland maar ook in Hilversum af.

Door de verbouwing tot Eurobioscoop in 1972 verdween de grandeur van het pand uit het zicht. Er was niets meer zichtbaar van de oorspronkelijke architectuur. Het was een rechthoekige ‘doos’ geworden, ingepakt met armoedige gevelplaten. Geen mens die dit pand mooi vond. En de bioscoop zou worden gesloopt. Niet bepaald een happy end.

Lokale biertjes

Maar toen de gevelplaten eenmaal weg waren kwam stukje bij beetje weer iets terug van de oude grandeur; de gevel met Parijse uitstraling en het unieke schaaldak. Sloop werd nu ineens niet meer zo vanzelfsprekend. Maar wie kan en wil er van een ontluisterend bouwval iets maken?

Teus Kroon van ‘De Jonghe Graef’ zag er wel iets in. Eerst moest het pand van de sloop worden gered. Toen is in samenwerking met architecten Marnix van der Meer en Redmer Weijer het concept ‘Mout’ gestalte gegeven. De wederopstanding kon beginnen. Doel was om de oorspronkelijke architectuur weer zichtbaar te maken en tegelijkertijd het interieur letterlijk te openen naar de stad.

De voorgevel werd gerestaureerd naar Parijse grandeur, het betonnen schaaldak met de trekstangen is weer onthuld. Er kwam een heuse bierbrouwerij met grote koperen ketels in de open hal. De achtergevel aan de marktzijde bestaat uit één grote glazen wand en aan de zuidzijde is het voor de gasten heerlijk lokale biertjes drinken in een nieuw aangebouwde serre. Het gebouw en de zaak vormen inmiddels een enorme aantrekkingskracht voor het nieuwe marktplein en voor het centrum van Hilversum.